چه نوع آب هایی در آزمایشگاه ها استفاده می شوند؟
اگر به عنوان دانشجو یا کارشناس در آزمایشگاه ها مشغول به کار باشید، حتما می دانید که برای هر کاربردی باید از آب مناسب آن استفاده کرد. حتی استفاده از آبی نامناسب می تواند نتایج آزمایش ها تحت تاثیر قرار دهد و به دستگاه های آزمایشگاهی آسیب برساند. بنابراین شناخت ویژگی های شیمیایی انواع آب در آزمایشگاه می تواند به شما در انتخاب کمک کند. آب دیونیز، آب مقطر و آب لوله کشی شهری انواع آب هایی هستند که در آزمایشگاه ها خصوصا آزمایشگاه های مرتبط به شیمی، زیست و پزشکی استفاده می شوند. تفاوت آب دیونیزه و آب مقطر موضوع بحث این مقاله از مجله تخصصی رویان ایران است.
دستگاه دیونایزر آزمایشگاهی یا آب فوق خالص ساز را می توانید از شرکت رویان ایران، بزرگ ترین مرجع تخصصی فروش تجهیزات آزمایشگاهی با قیمت مناسب خریداری کنید.
چرا اغلب در آزمایش ها از آب لوله کشی شهری استفاده نمی شود؟
شاید اولین سوالی پیش می آید این است که چرا آب شهری برای آزمایش ها و دستگاه ها مناسب نیست. پاسخ این سوال به ترکیب شیمیایی آب تصفیه شده بر می گردد. به عنوان مثال آبی که از تصفیه خانه ها خارج می شود و در لوله کشی ها جریان پیدا می کند، سختی ای حدود 200 تا 250 دارد. منظور از سختی آب املاح معدنی هستند که در آب محلول اند. علاوه بر سختی مواد شیمیایی دیگر مانند برخی از ترکیبات آلی نیز ممکن است در آب وجود داشته باشند.
همین املاح معدنی مانند نمک های کلسیم و منیزیم می توانند در عملکرد دستگاه های بسیار حساس آزمایشگاهی مانند HPLC اختلال ایجاد کنند و بخش های داخلی دستگاه را متحمل آسیب کنند.
املاح آب نمک های معدنی ای هستند که وقتی در آب محلول اند، به صورت یون های مثبت و منفی مجزا هستند. در برخی آزمایش ها همین یون ها هرچند با غلظت های در حد ppm یا ppb اختلال ایجاد می کنند. ممکن از این یون ها با واکنش دهنده ها، واکنش دهند و منجر به بروز خطا شوند. در دستگاه هایی مانند هدایت سنج که دقیقا اساس عملکرد آن ها اندازه گیری یون ها است، یون های محلول در آب به عنوان مزاحم هستند و عدد هدایت الکتریکی نمونه را بالاتر از مقدار مورد انتظار نشان می دهند.
به همین دلایل است که از آب تصفیه شده لوله کشی در آزمایش ها و دستگاه های آزمایشگاهی استفاده نمی شود. آب دیونیزه و مقطر بهترین نوع آب ها در آزمایشگاه ها هستند. با درک تفاوت آب دیونیزه و آب مقطر می توانید انتخاب مناسبی داشته باشید که در ادامه به این موضوع می پردازیم.
آب مقطر Distilled Water
به طور کلی به آبی که طی فرایند تقطیر تمام املاح معدنی، مواد آلی غیر فرار، آمونیاک، کربن دی اکسید از آن حذف شده است، آب مقطر گفته می شود. خلوص آب مقطر با تقطیر چند باره افزایش پیدا می کند.
آب دیونیزه Deionized Water
برخلاف آب مقطر، در آب دیونیزه فقط یون های مثبت و منفی محلول حذف می شوند. بنابراین خلوص آب مقطر بالاتر است.
تفاوت آب دیونیزه و آب مقطر
تفاوت آب دیونیزه و آب مقطر را از چند زاویه بررسی می کنیم:
خلوص
به طور کلی می توان گفت آب مقطر خالص تر از آب دیونیزه است. زیرا در آب دیونیزه فقط یون های مثبت و منفی (املاح معدنی) حذف شده اند. اما در آب مقطر علاوه بر نمک های معدنی، ترکیبات آلی مانند سموم و باکتری ها نیز حذف می شوند.
هزینه تولید
در آزمایشگاه هایی که هرروزه و به مقدار زیاد نیاز به این نوع آب ها دارند، دستگاه های آب مقطرساز و دیونایزر آزمایشگاهی مورد نیاز است. این دستگاه ها در بازار در محدوده های قیمتی و حجم تولید روزانه متفاوتی به فروش می رسند.
از نظر مقدار مصرف انرژی آب مقطر هزینه بیشتری دارد و گران تر است. زیرا به سوخت و برق برای جوساندن آب و نگهداری آن در محفظه های استیل و استریل نیاز است.
روش تولید
آب مقطر طی فرایند جوشاندن آب و متراکم کردن دوباره آن به دست می آید. مواد معدنی به شکل رسوب باقی می مانند. با توجه به این که اغلب مواد آلی غیرفرار نقطه جوش بالاتری نسبت به آب دارند، آبی که تبخیر می شود عاری از مواد آلی خواهد بود. اما این امکان وجود دارد که کمی ترکیبات آلی فرار در آب باقی بماند.
در تهیه آب دیونیزه، از فرایند اسمز معکوس و غشاهای رزینی باردار استفاده می شود. یون های آزاد به این غشاها متصل می شوند. در نهایت آب دیونیزه حداقل رسانایی الکتریکی را دارد. اما آب مقطر رسانایی بیشتری را نشان می دهد.
کاربردها
برای مصارف پزشکی از آب مقطر استفاده می شود. زیرا آب نباید حاوی مواد آلی، باکتری ها و … باشد. در آزمایشگاه ها برای دستگاه هایی مانند اتوکلاو، HPLC، حمام التراسونیک و … استفاده از آب دیونیزه مناسب است. بیشتر واکنش های شیمیایی نیاز به آب مقطر فوق خالص دارند. کاربرد دستگاه دیونایزر آزمایشگاهی در آزمایشگاه های شیمی بیشتر است.
خواص شیمیایی
رسانایی الکتریکی آب مقطر کمی بیشتر از آب دیونیزه است. آب دیونیزه خاصیت خورندگی بیشتری نسبت به آب مقطر دارد. زیرا توانایی جذب مقدار بیشتری CO2 از هوا دارد.
به توجه به مواردی که مطرح شد و درک تفاوت آب دیونیزه و آب مقطر می توانید بهترین گزینه را برای آزمایش های خود تهیه کنید.
در چه مواردی می توان از آب لوله کشی شهری در آزمایشگاه ها استفاده کرد؟
آب تصفیه شده شهری هم در آزمایشگاه استفاده بسیاری دارد و انواع شیر آب آزمایشگاهی در نقاط مختلف بسته به نیاز و کاربرد نصب شده است. به عنوان مثال برای شست و شوی ظروف، سیستم های تقطیر، سوکسله، دین استارک، ایستگاه های دوش و چشم شوی اضطراری و … از آب لوله کشی استفاده می شود.
خرید دستگاه دیونایزر آزمایشگاهی از رویان ایران
آنچه در این مقاله روی آن تمرکز کردیم تفاوت آب دیونیزه و آب مقطر بود. آب دیونیزه بیشترین مصرف را در آزمایشگاه های مختلف خصوصا آزمایشگاه های مرتبط با شیمی دارد. خرید این دستگاه دیونایزر آزمایشگاهی برای تهیه روزانه آب دیونیزه تازه برای این گونه از آزمایشگاه ها بسیار مقرون به صرفه است. برای استعلام قیمت و خرید دستگاه دیونایزر آزمایشگاهی همه روزه می توانید با شماره تلفن های 09128146417 و 02166971467 تماس حاصل نمایند یا در شبکه های اجتماعی رویان ایران برای ما پیام بگذارند.
