بررسی دقت و صحت ترازو آزمایشگاهی

فوریه 22, 2025
No Comments

اهمیت دقت در اندازه گیری های آزمایشگاهی

دقت در اندازه گیری در همه آزمایشگاه های علمی، صنعتی، پژوهشی و … کاملا حیاتی است. خطاهای انسانی در اندازه گیری و خطاهای دستگاهی دو عامل اصلی در کاهش دقت هستند. ابزارهای مختلفی از جمله سمپلر، پیپت، بورت، استوانه مدرج و … برای اندازه گیری حجمی مایعات در آزمایشگاه استفاده می شود. برای اندازه گیری جرم فقط ترازوهای آزمایشگاهی کاربرد دارند. انتخاب مدل مناسب با توجه به نیازهایی که در آزمایشگاه دارید، بسیار مهم است. حداقل و حداکثر جرم قابل اندازه گیری و دقت ترازو آزمایشگاهی سه مورد مهم هستند که هنگام خرید ترازو باید آن ها را در نظر بگیرید. در این مقاله به بررسی دقت و صحت ترازو آزمایشگاهی و تفاوت آن ها می پردازیم. همچنین تفاوت های ترازو آزماشگاهی یک هزارم گرم و یک صدم گرم را بررسی می کنیم.

رویان ایران، بزرگترین مرجع تخصصی فروش تجهیزات آزمایشگاهی، ترازو آزمایشگاهی یک هزارم گرم الکترونیک بالانس را با بهترین قیمت و خدمات پس از فروش به فروش می رساند. برای خرید این محصول می توانید با کارشناسان فروش رویان ایران تماس حاصل نمایید.

تفاوت دقت و صحت ترازو آزمایشگاهی

دقت و صحت ترازو آزمایشگاهی دو تعریف متفاوت از یکدیگر دارند که اغلب با یکدیگر اشتباه گرفته می شوند. اما باید به تفاوت دقت و صحت ترازو آزمایشگاهی مسلط باشید تا در قدم اول بتوانید ترازو آزمایشگاهی مناسبی را خریداری کنید. در ادامه از ترازو به درستی نگهداری کنید تا اندازه گیری های قابل اطمینانی داشته باشید.

دقت (accuracy) به میزان تکرارپذیری اندازه ‌گیری ‌ها اشاره دارد. به این معنا که اگر یک نمونه چندین بار وزن شود، مقدار اندازه‌گیری شده تا چه حد به مقادیر قبلی نزدیک است. دقت بالا به این معناست که نتایج اندازه ‌گیری تقریباً یکسان خواهند بود، اما این الزاماً به معنای صحت بالا نیست.

از سوی دیگر، صحت (precision) نشان می‌دهد که مقدار اندازه‌ گیری شده چقدر به مقدار واقعی یا مقدار استاندارد نزدیک است. یک ترازوی آزمایشگاهی ممکن است دقت بالایی داشته باشد، اما اگر مقدار اندازه ‌گیری شده آن از مقدار واقعی فاصله داشته باشد، صحت آن پایین خواهد بود. به همین دلیل، یک ترازوی ایده‌آل باید هم دقت بالایی داشته باشد و هم اندازه‌ گیری ‌های آن از نظر صحت، قابل اطمینان باشد. برای حفظ صحت اندازه‌گیری‌ ها، کالیبراسیون دوره‌ ای ترازوهای آزمایشگاهی امری ضروری است.

مثال کاربردی دقت و صحت ترازو آزمایشگاهی

در مشخصات ترازوهای آزمایشگاهی اصطلاحا گفته می شود دقت ترازو چند صفر است. به طور مثال اغلب حداقل دقت مورد نیاز در آزمایشگاه 0.001 گرم یا سه صفر یا کمتر است. در واقع تا سه رقم اعشار را اندازه گیری می کند. اگر دستگاه کالیبرع باشد، به طور مثال پس از سه بار توزین باید عددی یکسان را مشاهده کنید که نشان از دقت و تکرارپذیری بالا دارد. در صورتی که ترازو عددی یکسان با وزنه کالیبراسیون مورد نظر را نشان دهد نیز می توانید از صحت اندازه گیری این دستگاه اطمینان حاصل کنید.

تفاوت ترازوهای 0.01 گرم و 0.001 گرم

هنگام خرید ترازو، اولین پارامتر مهمی که با آن مواجه می شوید، دقت ترازو است. باید بدانید که ترازو آزمایشگاهی با توانایی نشان دادن چند رقم اعشار برای کار شما مناسب است. وقتی تنها تا دو رقم اعشار برای آزمایش های شما کافی باشد، لزومی ندارد ترازو دقیق تر با حداقل مقدار قابل اندازه گیری کوچکتری خریداری کنید. تفاوت ترازوهای آزمایشگاهی 0.01 گرم و 0.001 گرم را می توان در موارد زیر خلاصه کرد:

مهمترین تفاوت بین آن های دقت اندازه گیری است. ترازوی یک صدم گرم دقتی تا دو رقم اعشار دارد. در حالی که ترازو یک هزارم گرم دقتی تا سه رقم اعشار دارد و برای آزمایش های حساس و با مقادیر میلی گرم استفاده می شود.
هرچقدر دقت ترازو آزمایشگاهی اعشار بیشتری نمایش دهد، گران تر است. ترازوهای آزمایشگاهی آنالیتیکال شش صفر نیز وجود دارند که قیمت بسیار بالایی دارند.
هرچقدر ترازو دقیق تر باشد، به معنی حساس تر بودن آن نیز هست. عوامل محیطی اگر به درستی کنترل نشوند، نه تنها در اندازه گیری های خطا به وجود می آید، بلکه عواملی مانند لرزش های محیطی باعث آسیب دیدن دستگاه می شوند. راه حل جلوگیری از بروز چنین مشکلاتی استفاده از میز ترازو ضد لرزش است.