مقدمه
لبنیات بخش مهمی در تغذیه انسان است. امروزه محصولات لبنی مستقیما از دامداری ها به دست مردم نمی رسند. شیر دام ابتدا به کارخانه های لبنی وارد شده و طی مراحل فنی، از تمام جهات مورد بررسی قرار می گیرد. این شیر برای تولید محصولات لبنی نیز به کار برده می شود و در نهایت محصول پاستوریزه و کاملا سالم به دست مردم می رسد. تمام این مراحل زیر نظر متخصصان این حوزه در آزمایشگاه های محصولات لبنی انجام می شود.
در این مقاله کوشش می شود دستگاه هایی که به صورت کلی برای تجهیز یک آزمایشگاه لبنی مورد نیاز است، معرفی شوند.
آزمایشگاه لبنیات
صنعت شیر و لبنیات یکی از صنایع زیر مجموعه صنایع غذایی به شمار می آید. این محصولات به طور مستقیم با سلامت افراد جامعه در ارتباط هستند و بسیار حیاتی است که تمام مراحل کنترل کیفیت مطابق با آخرین استاندارد ها طی شود. از طرفی دیگر برای صادرات محصولات به سایر کشور ها دقیق ترین آنالیز ها باید انجام شود.
کارشناسان صنایع غذایی با تخصص شیر و محصولات لبنی در آزمایشگاه های کنترل کیفیت با استفاده از دستگاه های آزمایشگاهی تخصصی و تست های مشخص، به مصرف کنندگان تضمین می کنند که آن چه به دستشان می رسد و میل می کنند، خالی از هر گونه مشکل است.
متخصصان بیولوژی و صنایع غذایی نیاز به تجهیزات مناسب آزمایشگاهی دارند تا بتوانند به بهترین نحو ممکن محصولات با کیفیت به دست مصرف کنندگان برسانند.
شرکت رویان ایران، از صفر تا صد سکوبندی و تجهیز آزمایشگاه های لبنیات را با استفاده از بهترین دستگاه ها و متریال انجام می دهد.
تجهیزات آزمایشگاه لبنیات
تجهیزات عمومی آزمایشگاهی
این تجهیزات همه چند منظوره بوده و در هر آزمایشگاه شیمیایی مورد نیاز است.
- حمام آب یا بن ماری
- ترازوی آزمایشگاه
- آون آزمایشگاهی
- کوره
- هیتر استیرر یا هیتر مگنت
- pH متر
- دستگاه هضم و تقطیر کجدال
- طیف سنج IR
- تیتراسیون کارل فیشر
- هود شیمی
تجهیزات کنترل خواص فیزیکی محصولات لبنی
این دستگاه ها را می توان برای تعیین خواص فیزیکی شیر و فرآورده های شیر استفاده کرد. خواص فیزیکی مانند ویسکوزیته، کشش سطحی، نقطه ذوب و نقطه انجماد، هدایت الکتریکی، ضریب شکست، ظرفیت حرارتی و … از جمله خصوصیات فیزیکی مهمی هستند که برای تعیین خلوص لبنیات مورد استفاده قرار می گیرند. ارتجاعی بودن، صمغی بودن، چسبندگی و غیره خواص رئولوژیکی هستند که در مورد مشخصات بافت محصولات لبنی مختلف تعیین می شوند.
- ویسکومتر (Viscometer)
- رفرکتومتر (Refrectometer)
- پلاریمتر (Polarimeter)
- کرایوسکوپ (Cryscope)
- اینسترون (Instron)
دستگاه های تست های میکروبیولوژیکی
دستگاه های شناسایی و جداسازی
- فلیم فوتومتر (flame photometer)
- دستگاه اسپکتروسکوپی جذب اتمی
- دستگاه کروماتوگرافی مایع با عملکرد بالا (HPLC)
- دستگاه کروماتوگرافی گازی (GC)
- دستگاه کروماتوگرافی لایه نازک با دقت بالا (HPTLC)
- دستگاه کروماتوگرافی گاز و مایع (GLC)
- دستگاه رنسیمت
- (LCMS)
- دستگاه کروماتوگرافی گازی – طیف سنجی جرمی (GCMS)
دستگاه های آنالیز شیر
تا این جا دستگاه ایی که معرفی شدند، مختص به آزمایشگاه های شیر و فرآورده های لبنی نبودند و در همه انواع آزمایشگاه ها با توجه به نوع کاربرد می توانند استفاده شوند. دستگاه هایی که در این قسمت معرفی می شوند فقط مربوط به آنالیز های شیر و سایر محصولات لبنی هستند.
- سانتریفیوژ ژربر (Gerber Centrifuge)
- لاکتومتر (Lactometer)
- دستگاه میلکو تستر (Milko Tester)
- دستگاه تست شیر الکترونیکی با خوانشگر دیجیتالی (Electronic Milk Tester with Digital Read out)
- دستگاه میلکو اسکن یا لاکتوسکوپ مادون قرمز شیرInfra-Red Milk Analyzer (Milko Scan) Lactoscope
- دستگاه لاکتو استار (Lacto star)
- لاکتوسکوپ (Lactoscope)
صنایع لبنی همواره باید بکوشند بالا ترین کیفیت این گروه محصولات مهم و حیاتی برای سلامتی بشر را به دست مصرف کننده برسانند و به طور مداوم نیاز به ارتقای کیفیت شیر و فرآورده های آن دارند تا علاوه بر رعایت قوانین و استاندارد های جهانی و ملی، سهمی از صادرات و بازار جهانی را نیز به دست آورند.
در نتیجه روش های کلاسیک آنالیز و تست باید جایگزین روش های دستگاهی شوند تا نتایج قابل اطمینانی حاصل شود. البته این دستگاه ها باید مکررا بررسی و عیب یابی شوند تا خللی در کار ایجاد نشود.
بنابراین در آزمایشگاه کنترل کیفیت لبنیات انواع مختلفی از دستگاه ها و تجهیزات از جمله دستگاه های عمومی (تجزیه و تحلیل تقریبی)، دستگاه های اندازه گیری خواص فیزیکی و رئولوژیکی، دستگاه های تست های میکروبی، دستگاه های با مهندسی پیچیده تر مانند LCMS و GLMS و تجهیزات تست شیر که به طور خاص برای تجزیه و تحلیل سریع و دقیق محصولات لبنی طراحی شده اند، استفاده می شود.
شرکت رویان ایران، بزرگترین مرجع تخصصی فروش تجهیزات آزمایشگاهی، تجهیزات آزمایشگاه لبنیات را با قیمت و کیفیت بالا ارائه می دهد.
