میکروپیپت یا سمپلر دراگون
سمپلر یکی از تجهیزات رایج و ضروری یک آزمایشگاه است که برای انتقال دقیق حجم مایعات در محدوده میکرولیتر استفاده می شود . در سال 1957 دکتر هاینریش شنیتگر در دانشگاه ماربورگ آلمان اولین سمپلر را اختراع و ثبت کرد .
سمپلر ها به صورت تک کاناله و چند کاناله وجود دارند . سمپلر های تک کاناله در آزمایشگاه هایی مورد استفاده قرار می گیرند که تحقیقات مربوط به میکروبیولوژی، زیست شناسی مولکولی ، کشت سلولی ، ایمونولوژی ، شیمی تحلیلی ، ژنتیک و بیوشیمی را انجام می دهند و سمپلر های چند کاناله برای ELISA (آزمایش تشخیصی) ، غربالگری مولکولی ، مطالعات سینتیک و تقویت DNA استفاده می شوند .
اجزای سازنده میکروپیپت
سمپلر ها با طرح ها و اندازه های مختلف وجود دارند . با این حال ، اجزای خاصی وجود دارد که اساسی و مشترک در همه سمپلر ها است . از جمله این موارد می توان به پیستون ، نمایشگر دیجیتال ، نوک مخروط ، انژکتور نوک و گریپی اشاره کرد. سمپلر های خاصی با ابزار کالیبراسیون و پایه سمپلر به عنوان لوازم جانبی ارائه می شوند .
انواع میکروپیپت یا سمپلر
سمپلر ها را می توان بسته به موارد زیر طبقه بندی کرد :
اصل کار :
پیستون دو عملکرد زیر را انجام می دهد .
- میکرو پیپت جابجایی هوا : این نوع میکرو پیپت بر اساس اصل جابجایی هوا عمل می کند . از یک پیستون تشکیل شده است که به ترتیب به دلیل بالا و پایین رفتن هوا ، نمونه های مایع را هوا می گیرد و سپس توزیع می کند . پیستون با نمونه / مایع تماس مستقیم ندارد . در عوض ، از نوک پیپت یکبار مصرف برای کشیدن مایع به داخل و پخش آن از پیپت استفاده می شود .
- میکروپیپت جابجایی مثبت : در این سمپلر ها پیستون در تماس مستقیم با نمونه است . نوک یکبار مصرف در میکرو پیپت با جابجایی مثبت مایع را مستقیماً جا به جا می کند .
مکانیسم عملکرد :
- میکروپیپت مکانیکی : این سمپلر ها بر اساس مکانیسم فنر شافت پیستون به صورت دستی کار می کنند .
- میکروپیپت الکترونیکی : سمپلر الکترونیکی بیشتر خودکار است. توزیع مایعات به جای فشار دادن پیستون دستی توسط فشار دادن دکمه ها صورت می گیرد . میکرو پیپت های الکترونیکی فرآیند جابجایی را به طور خودکار انجام می دهند و به پرسنل اجازه می دهند تا با فشار دادن یک دکمه مایعات را دفع و پخش کنند . همچنین استفاده از موتور الکترونیکی از جابجایی هوا با اختلال کمتری پشتیبانی می کند ، که به جلوگیری از تشکیل حباب های هوا و کاهش خطر آلودگی کمک می کند .
تعداد کانال ها:
- میکرو پیپت تک کاناله : دارای یک کانال برای پخش مایعات است .
- میکرو پیپت چند کاناله : یک میکرو پیپت چند کاناله دارای چندین کانال برای دفع یا پخش مایعات است . از انواع میکرو پیپت های چند کاناله که در دسترس هستند می توان میکرو پیپت 8 کاناله ، 12 کاناله و 16 کاناله را نام برد .
حجم / ظرفیت :
- میکرو پیپت با حجم ثابت : در یک سمپلر با حجم ثابت ، حجم مایعی که از آن استفاده می شود یا تخلیه می شود ، ثابت باقی می ماند . سمپلر با حجم ثابت زمانی مورد استفاده قرار می گیرد که قرار است حجم یکسانی از مایع چندین بار توزیع شود .
- میکرو پیپت با حجم متغیر : این سمپلر دارای دامنه حجم متغیر بین حجم ماکسیمم و مینیمم است . حجم مایعاتی که باید توزیع شوند بسته به نیاز کاربر قابل تنظیم می باشد (در محدوده حجم دستگاه).
نحوه عملکرد میکروپیپت
میکرو پیپت های جابجایی هوا با جابجایی هوای پیستونی فعالیت می کنند. اگر پیستون به سمت پایین فشار داده شود ، هوای داخل میکرو پیپت خارج می شود . وقتی پیستون به سمت بالا حرکت کند، در فضای خالی پیستون خلا ایجاد می شود که سبب می شود هوا از نوک سمپلر بالا برود تا فضای خالی را پر کند و سپس هوای نوک سمپلر توسط مایعی جایگزین می شود که به داخل نوک کشیده می شود .
میکرو پیپت های جابجایی مثبت با جابجایی پیستون فعالیت می کنند. پیستون در این میکرو پیپت تماس مستقیم با مایع دارد . هنگامی که پیستون به سمت پایین فشرده شود ، مایعی که در میکرو پیپت وجود دارد نیز به سمت پایین حرکت می کند و از طریق نوک خارج می شود و هنگامی که پیستون به سمت بالا کشیده شود ، مایع را نیز به همراه خود در جهت بالا می کشد .
چگونه میکرو پیپت را استریل کنیم ؟
میکرو پیپت ها را می توان با اتوکلاو کردن آن ها در دمای 121 درجه سانتی گراد (252 درجه فارنهایت) و 15 PSI برای مدت زمان 15 تا 20 دقیقه استریل سازی کرد. پس از استریل شدن میکرو پیپت توسط اتوکلاو ، میکرو پیپت باید حداقل به مدت دو ساعت در دمای اتاق خنک شود. قبل از استفاده از میکرو پیپت، از خشک بودن آن اطمینان حاصل کنید .
توصیه می شود برای دستیابی به بهترین دقت و صحت ممکن ، کالیبراسیون را بعد از هر چرخه استریل سازی بررسی کنید .
زمینه هایی که می توان از میکرو پیپت ها استفاده کرد
از میکرو پیپت ها به طور کلی در آزمایشگاه های میکروبیولوژی ، شیمی و آزمایش پزشکی برای انتقال دقیق نمونه ها استفاده می شود .
برخی از زمینه های عمده ای که میکرو پیپت به طور گسترده ای مورد استفاده قرار می گیرد عبارتند از :
- داروسازی
- مراقبت های بهداشتی
- غذا و نوشیدنی
- نظارت بر محیط زیست
- موسسات دانشگاهی و پژوهشی
- کیت های تشخیصی
- علوم زیستی
مزایای استفاده از میکرو پیپت
میکرو پیپت وسیله ای قابل اعتماد برای توزیع مقادیر دقیق مایعات است. عملکرد آزمایش را به طور کارآمد افزایش می دهد. برخی دیگر از مزایای استفاده از میکرو پیپت در زیر ذکر شده است :
- صرفه جویی در زمان
- ارگونومی
- دقت
- سهولت استفاده
انواع سر سمپلر
- سر سمپلر سفید : برای حجم های کمتر از 10 میکرولیتر
- سر سمپلر زرد : برای حجم های بین 10 تا 100 میکرولیتر
- سر سمپلر آبی : برای حجم های بین 100 تا 1000 میکرولیتر
منبع : رویان ایران | بزرگترین مرجع تخصصی تجهیزات آزمایشگاهی کشور
