اتوکلاو دستگاهی برای استریل کردن تجهیزات
اتوکلاو ها دستگاه هایی هستند که با استفاده از دما و فشار بالا، می توانند تجهیزات مورد نیاز در محیط های استریل مانند اتاق های عمل را ضد عفونی کنند. برای آشنایی با اتوکلاو، کاربرد های آن و کلاس بندی اتوکلاو مقاله پیش رو را دنبال کنید.
تاریخچه استفاده از اتوکلاو
دستگاه اتوکلاو در سال 1879 توسط چارلز چمبرلند اختراع شد. واژه اتوکلاو از ترکیب دو واژه (auto) در زبان یونانی به معنی خودکار و (clavis) در زبان لاتین به معنی کلید قفل شونده تشکیل شده است. در گذشته میکروارگانیسم های مضر را تنها با استفاده از موادی مثل الکل، آب جوش وهیدروژن پراکسید ضد عفونی می کردند. اگرچه این مواد کاربرد زیادی دارند، اما برخلاف اتوکلاو ها نمی توانند هر نوع میکروارگانیسمی را از بین ببرند. بنابراین پس از اختراع اتوکلاو، به اصلی ترین روش استریل کردن مبدل شد.
استریلیزاسیون تجهیزات به وسیله اتوکلاو بر چه اساسی است؟
دما و فشار بخار بالا دو عامل اصلی هستند که منجر به برتری استریل کردن با اتوکلاو نسبت به سایر تجهیزات مانند آون می شوند. در واقع اتوکلاو با استفاده از حرارت مرطوب، باعث از بین رفتن میکروارگانیسم ها و آلودگی های تجهیزات می شود. در مقاله روش های مختلف استریل سازی مقایسه کاملی بین انواع فرایند های استریل سازی انجام شده است.
اتوکلاو برای ضد عفونی کدام دسته از مواد مناسب است؟
اتوکلاو نه تنها برای استریل کردن تجهیزات مناسب است بلکه به وسیله آن می توان برخی از مواد و نمونه ها را نیز ضد عفونی کرد. نمونه ها را به صورت مستقیم نمی توان درون اتوکلاو قرار داد. مواد باید در ظروفی جمع آوری شوند که بخار و حرارت توانایی انتقال داشته باشند و سپس درون اتوکلاو قرار گیرند
در نظر داشته باشید موادی مثل دارو های سرطان زا، رادیو ایزوتوپ ها، مواد شیمیایی سمی، مواد شیمیایی قابل تبخیر یا هر ماده خطرناک دیگری که ممکن است در اثر حرارت تبخیر شود و انتشار یابد را نمی توان اتوکلاو کرد. به طور کلی مواد قابل اشتعال، واکنش پذیر و خورنده، سمی یا مواد رادیو اکتیو به هیچ وجه نباید درون اتوکلاو قرار گیرند.
با اتوکلاو بیشتر آشنا شوید
ویدئوی زیر به شما کمک می کند شناخت بیشتری نسبت به اتوکلاو و کار با آن پیدا کنید:
کلاس بندی اتوکلاو
سه کلاس مختلف از اتو کلاو ها در مراکز پزشکی و آزمایشگاهی استفاده می شوند: کلاس N، کلاس S و کلاس B
- دستگاه اتوکلاو کلاس N برای ابزارهای جامد بدون پوشش مناسب است.
- دستگاه اتوکلاو کلاس S مانند کلاس N برای ابزارهای جامد است با این تفاوت که هم برای وسایل پوشش دار و هم برای بدون پوشش و وسایل سوراخ دار مورد استفاده قرار می گیرد.
- دستگاه اتوکلاو کلاس B علاوه بر ابزار های جامد، برای ضد عفونی منسوجات نیز مناسب است.
اتوکلاو کلاس N
اتوکلاو کلاس N می تواند ابزارهای جامد بدون پوشش را استریل کند ولی مناسب تجهیزات حفره دار نیست. حرارت دستگاه برای استریل کردن یکنواخت است و به هیچ عنوان آسیبی به مواد نمی رساند از این رو برای استریل کردن پلاستیک ها، نمونه های آلوده و محیط کشت هم استفاده می شود. بدنه این نوع از اتوکلاو از استیل با پوشش رنگ الکترواستایتک ساخته شده است و فضای داخلی آن از استیل ضد زنگ و مقاوم است. ا میزان آب مخزن، فشار و دما قابل کنترل است. درصورت بروز مشکل حین کار کردن، دستگاه به طور اتوماتیک متوقف می شود. اتوکلاو رومیزی کلاس N در حجم های مختلفی قابل عرضه است. رنج دمایی آن از 110 تا 135 درجه سانتی گراد با دقت 1 می باشد. امکان تنظیم زمان معمولا تا 100 دقیقه وجود دارد.
اتوکلاو کلاس B
اتوکلاو های کلاس B کوچک هستند اما بیشترین کاربرد و توان را دارند. هر وسیله ای می تواند بهکمک این دستگاه استریل شود، مانند تجهیزات حفره دار، دارای بسته بندی و منسوجات. این کلاس از اتوکلاو امکان خشک کردن تجهیزات را نیز فراهم می کند و به طور کلی روند اتوکلاو شدن تسریع می شود.
شمایی از دستگاه اتوکلاو کلاس B
اتوکلاو کلاس S
اتوکلاو کلاس S حد واسط دو کلاس اتوکلاو N و B هستند. این دستگاه ها با چندین بار استفاده از فشار بخار، عمل تخلیه هوا را قوی تر از کلاس N انجام می دهند اما توانایی استریل سازی آن ها نسبت به کلاس B محدود است. توانایی استریل نمودن پارچه و سایر منسوجات و خشک کردن را ندارند.
مدل های مختلف دستگاه اتوکلاو
باتوجه به کاربردهای مختلف اتوکلاو و محل استفاده آن ها ، این دستگاه در چند مدل با ظرفیت و ویژگی های اختصاصی تولید می شود:
- اتوکلاو آزمایشگاهی
- اتوکلاو بیمارستانی
- اتوکلاو دندان پزشکی
- اتوکلاو آرایشگاهی
اتوکلاو یکی از تجهیزات بسیار مهم آزمایشگاه ها و مراکز پزشکی است. با بررسی انواع کلاس بندی اتوکلاو و دریافت مشاوره از کارشناسان رویان ایران می توایند مناسب ترین دستگاه با توجه به کاربردی که در نظر دارید را تهیه کنید.
منبع : رویان ایران | بزرگترین مرجع تخصصی تجهیزات آزمایشگاهی کشور
