هدایت سنج

معرفی هدایت سنج یا کنداکتیومتر آزمایشگاهی یا EC متر

هدایت سنج دستگاهی است که برای اندازه گیری جریان الکتریکی و یا میزان انتقال الکتریکی در یک شئ و یا محلول استفاده می شود. این دستگاه ها با دو هدف عمل هدایت سنجی را انجام می دهند. هدف اول اندازه گیری میزان هدایت الکتریکی که به اختصار هدایت سنجی(Electrical conductivity) (EC)) گفته می شود و هدف بعدی هدایت سنجی بر اساس میزان ذرات حل شونده موجود در محلول ها که به آنTotal Dissolved solids)  TDS)یا سختی سنجی ( برای سنجش سختی آب) گفته می شود.

رابطه بین TDS و EC برای هر نمونه آب فرق دارد و بستگی به غلظت و نوع ناخالصی های موجود در آب دارد. از این دستگاه برای بررسی میزان سختی آب در آزمایشگاه های محیط زیست و کشاورزی بسیار استفاده می شود. همچنین برای کنترل سیستم‌های آب شیرین، پرورش ماهی، رشد و نمو گیاهان hydroponics، در آب های مغذی برای بررسی میزان مواد مغذی، نمک ها و ناخالصی ها در آب و برای کنترل آب مقطر خروجی از دستگاه های موجود در آزمایشگاه نیز مورد استفاده قرار می گیرد.

اساس کار این دستگاه بسیار ساده است. هدایت سنج ها یک یا چند الکترود دارند که عموماً از جنس پلاتینیوم

هستند و در پوششی مقاوم  با اشکال گوناگون قرار می گیرند. این دستگاه  با استفاده از یک مولد، اختلاف

پتانسیلی را به صورت متناوب بین دو الکترود ایجاد می کند و با اندازی گیری شدت جریان الکتریکی حاصل از حرکت ذرات بار دار موجود در محلول در بین صفحات الکترود ها ؛میزان هدایت الکتریکی را در ماده مربوطه می سنجد. این اندازه گیری به مساحت الکترود ها  و فاصله بین صفحات آن ها، دما و اختلاف پتانسیل ایجاد شده توسط مولد وابسته است. بنابراین شکل الکترود ها در حساسیت اندازه گیری هدایت الکتریکی دستگاه تاثیر گذار است.

انواع الکترود های هدایت سنج

واحد اندازه گیری هدایت الکتریکی زیمنس بر سانتی متر(s/cm) است. هر دستگاه بر اساس دقت اندازی گیری می تواند با ضرایب میلی زیمنس و یا میکرو زیمنس نیز میزان هدایت الکتریکی را اندازه گیری نماید.

انواع هدایت سنج آزمایشگاهی و عملکرد آن ها

هدایت سنج انواع گوناگونی دارد و معمولاً به صورت ترکیبی با سایر سنجشگر ها (مثل pHمتر، دماسنج، شوری سنج و…) در دستگاه هایی که به آن ها مولتی متر  گفته می شود نیز ساخته می شود.

• هدایت سنج رومیزی: این دستگاه ها با دقت بالا و برای استفاده های آزمایشگاهی بسیار کاربردی هستند. این دستگاه ها معمولاً قابلیت اتصال به سیستم های کامپیوتری برای آنالیز داده ها را نیز خواهند داشت و برای تحقیقات آزمایشگاهی و یا انجام آزمایشات حساس بسیار مناسب خواهند بود.
• هدایت سنج پرتابل: این نوع هدایت سنج قابل حمل بوده و بیشتر در تحقیقات و بازرسی های میدانی کاربرد دارد. این نوع هدایت سنج دارای یک یا چند سنسور است و معمولاً قابلیت اندازه گیری پارامتر های متفاوتی به جز هدایت الکتریکی را نیز دارد.
• هدایت سنج قلمی: این نوع هدایت سنج به صورت جیبی و با حجم کم ساخته شده است اما دقت اندازه گیری آن قابل قبول است. این نوع دستگاه می تواند دارای سنسور های ثابت و یا قابل تعویض باشد.

نگهداری و ایمنی هدایت سنج آزمایشگاهی

• دستگاه را به صورت منظم با استفاده از دستمال مرطوب و یا آغشته به ایزوپروپیل تمیز کنید.
• قبل از استفاده از دستگاه، از چند دقیقه قبل آن را روشن کنید.
• از اتصالات الکتریکی پروب ها به دستگاه اطمینان حاصل نمایید.
• الکترود ها را با دستمال زبر و موادی مثل الکل و یا سایر مواد مضر برای آن ها تمیز نکنید.
• برای تمیز کردن الکترود از آب دیونیزه استفاده کنید.
• دستگاه را با استفاده از دستورات کارخانه و با استفاده از بافرهای استاندارد انجام دهید تا از صحت داده ها مطمئن باشید.

منبع : رویان ایران | بزرگترین مرجع تخصصی تجهیزات آزمایشگاهی کشور