کروماتوگرافی مایع
HPLC مخفف عبارت High-Performance Liquid Chromatography است. “کروماتوگرافی” تکنیکی برای جداسازی است ، “کروماتوگرام” نتیجه کروماتوگرافی است و “کروماتوگراف” ابزاری است که برای انجام کروماتوگرافی استفاده می شود. ستون و پمپ برخی از اجزای اصلی کروماتوگراف ها هستند.
فقط ترکیبات محلول در حلال ها را می توان با HPLC تجزیه و تحلیل کرد. HPLC ترکیبات محلول در یک نمونه مایع را جدا کرده و امکان تجزیه و تحلیل کمی و کیفی اجزا و مقدار هر یک از اجزای موجود در نمونه را فراهم می آورد.
HPLC یک شکل بسیار بهبود یافته از کروماتوگرافی ستونی است. فشار باعث می شود این تکنیک بسیار سریعتر از کروماتوگرافی ستونی باشد.
تاریخچه کروماتوگرافی مایع
اولین کروماتوگرافی شناخته شده به طور سنتی به گیاه شناس روسی میخائیل تسوت نسبت داده می شود که در حال تحقیق بر روی کلروفیل و رنگدانه ها در گیاهان بود. در طول تحقیقات خود در مورد کلروفیل از ستون های کربنات کلسیم برای جداسازی ترکیبات گیاهی استفاده کرد. این اتفاق در قرن بیستم (1901) رخ داد. توسعه بیشتر کروماتوگرافی هنگامی رخ داد که جایزه نوبل به آرچر جان پورتر مارتین و ریچارد لارنس میلینگتون سینگ در سال 1952 تعلق گرفت. آن ها توانستند اصول کروماتوگرافی تقسیمی را ایجاد کنند و نظریه صفحه را نیز توسعه دهند.
امروزه انواع مختلفی از کروماتوگرافی مایع وجود دارد که در صنایع مختلف استفاده می شوند. کروماتوگرافی مایع معمولاً برای تجزیه و تحلیل محیط ، تجزیه و تحلیل غذا و کنترل کیفیت استفاده می شود.
فرایند کروماتوگرافی مایع
شکل زیر نمایی کلی از فرآیند HPLC را نشان می دهد. حلال مورد استفاده برای جداسازی اجزاء در یک نمونه مایع فاز متحرک نامیده می شود. فاز متحرک به ستون و سپس با سرعت و جریان پایدار که توسط پمپ کنترل می شود ، به آشکارساز تحویل داده می شود. مقدار مشخصی از نمونه به ستون تزریق می شود و ترکیبات موجود در نمونه جدا می شوند. ترکیبات جدا شده در ستون توسط یک آشکارساز در پایین ستون تشخیص داده می شوند و هر ترکیب شناسایی می شود.
زمان جداسازی
زمان نگهداری نمونه بسته به فعل و انفعال بین فاز ساکن ، مولکول ها و حلال های مورد استفاده متفاوت است. هنگامی که نمونه از ستون عبور می کند ، بین دو فاز با سرعت های مختلف تعامل می کند ، در درجه اول به دلیل قطبیت های متفاوت در آنالیت ها آنالیت هایی که کمترین میزان تعامل با فاز ثابت یا بیشترین میزان تعامل با فاز متحرک را داشته باشند ، سریعتر از ستون خارج می شوند.
جداسازی به چه عواملی بستگی دارد ؟
کروماتوگرافی موثر است زیرا اجزای مختلف درون یک مخلوط بسته به قطبیت هر جزء و ویژگی های ساختاری منحصر به فرد آن و همچنین برهم کنش آن با فاز متحرک ، با درجات مختلف به سطح جاذب فاز ساکن جذب می شوند. جداسازی که با استفاده از کروماتوگرافی ستونی انجام می شود بر اساس عواملی است که با نمونه مرتبط هستند. بنابراین مولفه ای که بیشتر به فاز ساکن جذب می شود ، با سرعت کمتری نسبت به مولفه ای که میل بیشتری به فاز متحرک دارد ، به سمت ستون جداکننده حرکت می کند. همچنین ، اثر جداسازی بستگی به ماهیت جامد جاذب مورد استفاده و قطبیت حلال فاز متحرک دارد.
انواع HPLC
دو نوع متداول HPLC با فاز عادی و فاز معکوس وجود دارد.
- HPLC فاز معمولی : ستون با ذرات ریز سیلیس و حلال غیر قطبی ، به عنوان مثال هگزان پر شده است. یک ستون معمولی دارای قطر داخلی 4.6 میلی متر یا کوچکتر و طول 150 تا 250 میلی متر است. ترکیبات غیر قطبی در مخلوط سریعتر از ستون عبور می کنند ، زیرا ترکیبات قطبی بیشتر از ترکیبات غیر قطبی به سیلیس قطبی می چسبند. درواقع اجزای موجود در مخلوط بسته به قطبیت هر یک نسبت به قسمت بعدی با سرعت متفاوتی شسته می شوند. وقتی ستونی که برای جداسازی استفاده می شود قطبی تر از فاز متحرک است ، گفته می شود که این آزمایش یک روش فاز معمولی است. در کروماتوگرافی فاز معمولی ، فاز ساکن قطبی است و بنابراین هرچه املاح قطبی بیشتری جدا شوند بیشتر به فاز جاذب ثابت می چسبند. این روش کروماتوگرافی مختص کروماتوگرافی ستونی مایع جامد نیست و اغلب هنگام انجام کروماتوگرافی مایع با عملکرد بالا (HPLC) استفاده می شود. اگرچه HPLC نمونه ای از کروماتوگرافی مایع-مایع است که در آن هر دو فاز ساکن و متحرک مایع هستند ، اما با پوشاندن ستون جاذب جامد با مایع قطبی ، شستشوی فاز عادی حاصل می شود.
- HPLC فاز معکوس : اندازه ستون یکسان است. ستون مملو از ذرات سیلیس است که برای غیر قطبی شدن آن ها اصلاح شده است. این کار با اتصال زنجیره های هیدروکربنی طولانی (8-18 اتم C) به سطح آن انجام می شود. از حلال قطبی برای مثال مخلوط آب و الکل مانند متانول استفاده می شود. ترکیبات قطبی در مخلوط سریعتر از ستون عبور می کنند زیرا جاذبه قوی بین حلال قطبی و مولکول های قطبی در مخلوط ایجاد می شود.
در کروماتوگرافی فاز معکوس قطبیت فازهای متحرک و ساکن برخلاف آنچه در هنگام انجام کروماتوگرافی فاز معمولی بود، است. به جای انتخاب حلال فاز متحرک غیر قطبی،حلال قطبی انتخاب می شود. دستیابی به ستونی که فاز ساکن آن غیرقطبی است کمی دشوارتر است،زیرا همه جاذب های جامد طبیعتاً قطبی هستند.
HPLC* فاز معکوس رایج ترین شکل HPLC است
رویان ایران مرجع تجهیزات آزمایشگاهی
نقد و بررسی‌ها
هنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.