کالیبراسیون رفرکتومتر و نحوه استفاده و نگه داری از آن

مروری بر دستگاه رفرکتومتر و کاربرد های آن در آزمایشگاه

شکست نور یک پدیده طبیعی است که هنگام عبور نور از یک ماده رخ می دهد. برای مقایسه شکست نور در مواد مختلف به صورت عددی، کمیت ضریب شکست معرفی شده است. ضریب شکست هر ماده با توجه به خواص فیزیکی و شیمیایی آن متفاوت است. این پارامتر در کاربرد های مهمی در صنایع غذایی، نفت و پتروشیمی، شیمی، داروسازی، آب و فاضلاب، دندان پزشکی و … دارد. اندازه گیری آن به وسیله رفرکتومتر بسیار ساده خواهد بود. اما مانند تمام تجهیزات اندازه گیری، کالیبره بودن آن هنگام استفاده بسیار مهم است. کالیبراسیون رفرکتومتر را به راحتی در آزمایشگاه می توانید انجام دهید.

مطالعه این مقاله برای آشنایی با نحوه استفاده، خواندن، نگهداری و کالیبراسیون رفرکتومتر پیشنهاد می شود.

انواع دستگاه رفرکتومتر، نحوه استفاده و کالیبراسیون رفراکتومتر

در گذشته رفرکتومتر ها به صورت دستی و آنالوگ کار می کردند. اما همسو با پیشرفت تکنولوژی و تجهیزات این دستگاه ها نیز پیشرفت قابل توجهی در تکنولوژی داشته اند.

امروز رفرکتومتر ها در دو نوع اصلی رومیزی و دستی (جیبی یا قابل حمل) به فروش می رسند. واضح است که رفرکتومتر های دیجیتال نسبت به انواع آنالوگ دقت بیشتری دارند.

رفرکتومتر های آتاگو، یکی از معروف ترین برند های رفرکتومتر در سراسر دنیا مورد استفاده قرار می گیرد، از نوع دیجیتال بوده و اکثر مدل های رفرکتومتر این برند ضد آب هستند. ضد آب بودن رفرکتومتر ها یک امتیاز مثبت تلقی می شود. زیرا در صورتی که محل قرار دادن نمونه یا منشور دستگاه کاملا تمیز نباشد می تواند در نتیجه آزمون خطا به وجود آید.

نحوه استفاده از رفرکتومتر های آنالوگ

پیشنهاد می شود پیش از اولین استفاده از رفرکتومتر خود، نحوه استفاده از آن را که در دفترچه راهنمای محصول نوشته شده است، مطالعه کنید. همچنین با جست و جو در منابع اینترنتی می توانید فیلم هایی که کمپانی های مختلف از محصولات خود ضبط کرده اند، را نیز مشاهده کنید. استفاده از رفرکتوکتر های آنالوگ بسیار ساده است.

• پس از باز کردن درپوش، رفرکتومتر و منشور آن باید در جهت منبع نور قرار گیرند.
• می توانید با پیچ های مخصوص، فوکوس را تا بهترین وضوح تنظیم کنید.
• پیش از استفاده منشور را با یک پارچه بسیار نرم تمیز کنید .
• چند قطره از محلول مجهول را روی منشور بریزید.
• درپوش را ببندید و کمی فشار دهید تا محلول مجهول بدون ایجاد حباب روی منشور پخش شود.
• 30 ثانیه صبر کنید و سپس مقدار عددی روی خط تقسیم بین سفید و آبی را بخوانید.
• سپس منشور را تمیز و خشک کنید.

نحوه استفاده از رفرکتومتر های دیجیتال

استفاده از رفرکتومتر های دیجیتال نسبت به آنالوگ بسیار ساده تر است. زیرا نیازی به خوانش از جدول بریکس نیست و عدد ضریب شکست بلافاصله روی صفحه دستگاه، به نمایش در می آید.

• دستگاه را روشن کنید.
• قبل از ریختن نمونه مجهول، ناحیه قرار دادن نمونه و منشور را با یک پارچه نرم تمیز کنید.
• دستگاه را روی یک سطح صاف و افقی قرار دهید.
• چند قطره از نمونه مجهول را روی محل آزمایش بریزید. سپس دکمه Read را فشار دهید.
• پس از چند ثانیه نتیجه اندازه گیری روی صفحه نمایش داده می شود.
• محل تست را بلافاصله پس از استفاده تمیز کنید.

کالیبراسیون رفرکتومتر

رفرکتومتر ها برای اندازه گیری ضریب شکست محلول ها مورد استفاده قرار می گیرند. این عدد می تواند در اندازه گیری پارامتر های دیگری مانند غلظت محلول های مختلف و شوری آب مورد استفاده قرار گیرد. مقدار ضریب شکست با دمای محیط و نمونه هنگام اندازه گیری ارتباط دارند.

امروزه بسیاری از رفرکتومتر ها سیستم تنظیم دمایی مجهز هستند. بنابراین کالیبراسیون رفرکتومتر در این موارد در هنگام استفاده های معمولی و روزانه ضروری نیست.

برای کالیبراسیون رفرکتومتر بهتر است به دفترچه راهنمای دستگاه رجوع کنید. روش کالیبراسون این دستگاه پیچیده نیست و به راحتی می توان انجام داد. برای کالیبراسیون دستی رفرکتومتر ها محل قرار دادن نمونه یا پلیت دستگاه را تمیز کنید. دمای محیط را ثبت کنید. سپس چند قطره آب مقطر روی آب بریزید. درپوش را ببندید و کمی فشار دهید تا آب مقطر بدون ایجاد حباب پخش شود.

با استفاده از پیچ فوکوس، وضوح تصویر را تنظیم کنید. توجه داشته باشید قسمت پایین حتما سفید و قسمت بالا آبی باشد. پیچ کالیبراسیون رفرکتومتر را تا جایی که مرز ناحیه آبی و سفید دقیقا روی صفر قرار گیرد، بچرخانید. در این حالت کالیبراسیون با موفقیت انجام شده است.

در موارد بسیار خاص به جای آب مقطر باید از محلول های استاندارد مخصوص کالیبراسیون رفرکتومتر که در بازار موجود هستند، استفاده شود.

نکات مهم نگه داری از رفرکتومتر

• تمیز نگه داشتن رفرکتومتر مهم است و در نتیجه آزمایش تاثیر مستقیم دارد.
• برای تمیز کردن منشور از آب استفاده نکنید. منشور را با یک پارچه خشک یا کمی مرطوب تمیز کنید. هرگز دستگاه را در آب غوطه ور نکنید و آن را زیر آب جاری نشویید. برخی از مدل های رفرکتومتر آتاگو، ضد آب هستند.
• با توجه به این که رفرکتومتر یک ابزار نوری است، باید با احتیاط نیز با آن کار کرد. این بدان معنی است که باید از ضربه های سنگین، نوسانات زیاد دما، قرار دادن آن ها کنار مواد شیمیایی خورنده، اجتناب شود.

خرید رفرکتوکتر و شوری سنج

رویان ایران، مرجع تخصصی فروش تجهیزات آزمایشگاهی کشور، بهترین مدل های رفرکتومتر مناسب انواع صنایع اعمم از صنایع غذایی، شیمیایی، تجهیزات پزشکی و … با مناسب ترین قیمت به فروش می رساند. جهت استعلام قیمت و خرید محصول با کارشناسان فروش مجموعه تماس حاصل بفرمایید.