مقدمه
اگرچه تفاوتی بین هزینه خرید اتوکلاو و فور وجود دارد، اما مزیت اتوکلاو نسبت به فور این است که می توانند چندین مورد را به طور همزمان در زمان کمتری استریل کنند. در حالی که هزینه عملیات در هر دو روش استریل‌سازی تقریباً یکسان است، فور یا آون به دلیل طراحی و عملکرد ساده اش به نگه داری ساده تری نسبت به اتوکلاو دارد. از طرف دیگر، اتوکلاو ها را می توان برای تمام مواردی که گرما و رطوبت را می پذیرند، استفاده کرد. در حالی که فور به طور گسترده برای استریل کردن موادی که ممکن است در اثر رطوبت آسیب ببینند یا مواردی که بخار در آن ها غیر قابل نفوذ است، استفاده می شود.
کاربرد اتوکلاو و فور در استریلیزاسیون
به لطف پیشرفت های تکنولوژیکی، روش های استریل سازی در طول سال ها تکامل یافته است. در حال حاضر چندین روش مختلف برای استریل سازی در آزمایشگاه استفاده می شود. با این حال، اتوکلاو با بخار روش انتخابی برای استریل کردن در اکثر آزمایشگاه ها می باشد. سه روش متداول برای استریل کردن وجود دارد: اتوکلاو بخار، استریل کننده بخار شیمیایی غیر اشباع، و استریل کننده حرارت خشک( فور یا آون). در ادامه به شرح توضیحات بیشتر در ارتباط با فور و اتوکلاو می پردازیم.
استریلیزاسیون توسط بخار به وسیله اتوکلاو انجام می شود که از بخار فشار بالا برای استریل کردن تجهیزات و لوازم استفاده می کند. یکی از رایج ترین و قدیمی ترین روش های استریل کردن وسایل و مواد است که بیشتر در مطب های دندانپزشکی استفاده می شود. اتوکلاو ها در اندازه ها و انواع مختلف موجود می باشند. یکی دیگر از روش های رایج مورد استفاده برای استریل سازی در مطب های دندانپزشکی از طریق گرمای خشک است. اگرچه استریلیزاسیون با فور نسبتاً کند تر از اتوکلاو است، اما برای وسایلی که تمایل به زنگ زدگی در اتوکلاو دارند، مناسب است.
اتوکلاو (استریلیزاسیون با بخار) چیست؟
استریلیزاسیون با بخار یا اتوکلاو یکی از رایج ترین و پرکاربردترین روش های استریلیزاسیون در مطب های دندانپزشکی به شمار می رود. اتوکلاو محفظه ای است که از بخار پرفشار برای استریل کردن تجهیزات و لوازم استفاده می کند. اعتقاد بر این است که این دستگاه یکی از کارآمد ترین روش های استریل سازی می باشد که همه میکروارگانیسم ها، اعم از بیماری زا و غیر بیماری زا، از جمله اسپورها و ویروس ها را از بین می برد. اتوکلاو به حداقل 121 درجه سانتی گراد (250 درجه فارنهایت) با فشار بخار 15 psi به مدت 15 دقیقه برای اطمینان از استریل شدن نیاز دارد.
فور(استریلیزاسیون با حرارت خشک) چیست؟
استریل سازی با حرارت خشک روش دیگری است که از گرما برای از بین بردن اسپورها و استفاده می کند. فور برای استریل کردن مواردی که ممکن است در اتوکلاو بخار آسیب ببینند استفاده می شود. مدت زمان لازم برای استریل کردن بستگی به دمای فور دارد. استریلیزاسیون با حرارت خشک معمولاً حدود یک ساعت یا بیشتر در دمای 340 درجه فارنهایت یا 2 ساعت در دمای 320 درجه فارنهایت طول می کشد. فقط باید برای وسایلی که در اثر بخار مرطوب آسیب می بینند استفاده شود. تنها نقطه ضعف استریلیزاسیون با فور این است که نسبتاً کند تر از اتوکلاو است و برای استریل کردن زمان بیشتری را باید در نظر بگیرید.
تفاوت بین اتوکلاو و فور در استریلیزاسیون
- روش اتوکلاو و فور
اتوکلاو به فرآیندی از استریل سازی ابزاری اطلاق می شود که از زمان، دما و فشار برای از بین بردن انواع میکروب ها، ویروس ها و باکتری ها استفاده می‌کند، در حالی که استریل سازی فور اساساً با استفاده از کوره ای است که از زمان و گرما برای از بین بردن انواع اسپورهای میکروبی و ویروس ها استفاده می‌کند.
- شرایط استریل سازی
برای اطمینان از استریلیزاسیون محفظه فشار یا اتوکلاو لازم است. دمای بخار اشباع را به حداقل 121 درجه سانتی گراد یا 250 درجه فارنهایت با فشار بخار در 15-16 پوند بر اینچ مربع (PSIG) به مدت 15 تا 30 دقیقه افزایش دهید. پیروی از دستورالعمل های خاص اتوکلاو که با آن کار می کنید بسیار مهم است. استریلیزاسیون با حرارت خشک (فور) معمولاً حدود یک ساعت یا بیشتر در دمای 340 درجه فارنهایت یا 2 ساعت در دمای 320 درجه فارنهایت طول می کشد. ابزار ها باید قبل از استریلیزاسیون خشک باشند و تا زمانی که کل چرخه کامل نشده است نباید درب را باز کرد.
کاربرد اتوکلاو در مقابل فور
استریل کردن با بخار برای همه مواردی که می توانند گرما و رطوبت را بپذیرند قابل استفاده است اما بخار می تواند به مواد متراکم مانند ظروف، روکش ها، لوله های PVC و غیره نفوذ کند. بخار همچنین می تواند به اقلام پلاستیکی و لاستیکی آسیب برساند. آن ها همچنین برای ضد عفونی زباله های بیولوژیکی استفاده می شوند. اگرچه استریلیزاسیون با فور نسبتاً کندتر از اتوکلاو است، اما به طور گسترده برای استریل کردن موادی که ممکن است در اثر رطوبت آسیب ببینند یا توسط بخار غیر قابل نفوذ هستند استفاده می شود. با این حال، حرارت خشک هرگز نباید روی کالاهای لاستیکی نرم استفاده شود.
برای تهیه انواع اتوکلاو ها و آون آزمایشگاهی با کارشناسان شرکت رویان ایران، تماس بگیرید.
