آزمایش اندازه گیری غلظت کراتینین خون چه اهمیتی دارد ؟
آزمایش تعیین سطح کراتینین خون آزمایشی است که پزشکان می توانند به واسطه آن عملکرد کلیه های شما را بررسی کنند. کراتینین محصول زائدی است که از طریق تجزیه طبیعی بافت های عضلانی انسان ایجاد می شود. این محصول به واسطه کلیه های فرد فیلتر شده و به وسیله ادرار دفع می شود. به دلیل فیلتر ضعیف کراتینین توسط کلیه ها و اختلال در عملکرد کلیه، سطح کراتینین خون افزایش پیدا می کند. بنابراین سطوح بالای کراتینین هشداری برای پزشک درباره نارسایی و مشکلات کلیوی فرد است.
در ادامه می خواهیم به روش اندازه گیری سطح کراتینین خون و همچنین آشنایی با ابزار، دستگاه ها و وسایل مورد نیاز برای این آزمایش بپردازیم.
محدوده طبیعی سطح کراتینین خون
- سطح طبیعی کراتینین خون در زنان : 0.6 تا 1.3 میلی گرم بر دسی لیتر
- سطح طبیعی کراتینین خون در مردان : 0.7 تا 1.4 میلی گرم بر دسی لیتر
البته باید به این موضوع توجه کرد که در کودکان و افراد مسن به دلیل حجم پایین تر عضله، سطح کراتینین خون نسبت به دیگر گروه های سنی پایین تر است.
کلیرانس کراتینین و GFR
به حجم پلاسمای تصفیه شده از کراتینین در واحد زمان، کلیرانس کراتینین می گویند که بهترین روش برای بررسی عملکرد گلومرول های کلیه می باشد. ( کاهش کلیرانس کراتینین نشان دهنده اختلال در عملکرد کلیه است).
محدوده طبیعی کلیرانس کراتینین در مردان 98 تا 156ml/min/1.73 m2 و در زنان 95 تا 160 ml/min/1.73 m2 می باشد.
به حجم پلاسمای فیلتر شده در هر دقیقه، میزان فیلتراسیون گلومرولی یا GFR می گویند. اگر میزان GFR به دست آمده کمتر از 60 باشد نشان دهنده وجود بیماری کلیوی در فرد است.
واکنش ژافه
آزمایش اندازه گیری سطح کراتینین خون بر اساس واکنش ژافه می باشد. این واکنش به گونه ای است که در محیطی قلیایی کراتینین با پیکریک اسید ترکیب می شود. در اثر این ترکیب کمپلکس نارنجی رنگ پیکرات کراتینین ایجاد می شود. هرچه میزان کراتینین خون بیشتر باشد، رنگ کمپلکس پیکرات کراتینین پر رنگ تر می شود. باید حین انجام آزمایش توجه کنید که واکنش ژافه به تغییرات pH و دما حساس می باشد.
چه تجهیزاتی برای انجام واکنش ژافه مورد نیاز است؟
به منظور اندازه گیری کراتینین خون موارد زیر را حتما نیاز خواهید داشت:
- کیت تست کراتینین
- سه لوله آزمایش با لیبل های بلانک، استاندارد و تست
- میکروپیپت یا سمپلر
- کووت کوارتزی اسپکتروفتومتر
- دستگاه اسپکتروفتومتر
روش فتومتریک برای اندازه گیری سطح کراتینین خون
ابتدا برای آماده سازی لوله بلانک با استفاده از سمپلر 1000 میکرولیتر از معرف R1 و 250 میکرولیتر از معرف R2 را به لوله آزمایش اضافه کنید، سپس دستگاه اسپکتروفوتومتر را بر روی طول موج 500 نانومتر تنظیم کنید و توسط لوله بلانک دستگاه را صفر کنید.
برای لوله استاندارد 1000 میکرولیتر از معرفR1 و 50 میکرولیتر از محلول استاندارد را با استفاده از سمپلر به لوله آزمایش اضافه کنید. پس از مخلوط کردن معرف با محلول استاندارد کراتینین، به مدت 5 دقیقه لوله آزمایش را داخل بن ماری جوش و در دمای 37 درجه سانتی گراد قرار دهید، پس از آن 250 میکرولیتر از معرف R2 را به لوله آزمایش اضافه کنید. بعد از گذشت 1 دقیقه محلول را داخل کووت ریخته و داخل دستگاه قرار دهید. جذب اولیه لوله استاندارد را از صفحه دیجیتال دستگاه مشاهده و یادداشت کنید. بعد از گذشت 2 دقیقه جذب ثانویه لوله استاندارد را یادداشت کنید.
1000 میکرولیتر معرف R1 و 50 میکرولیتر از سرم را داخل لوله تست بریزید و همانند مرحله قبل به مدت 5 دقیقه داخل بن ماری با دمای 37 درجه سانتی گراد قرار دهید و بعد از آن معرف R2 را به لوله اضافه کنید. پس از گذشت 1 دقیقه جذب اولیه لوله تست و بعد از آن پس از گذشت 2 دقیقه جذب ثانویه لوله تست را یادداشت کنید.
محاسبه نتیجه اندازه گیری ها به وسیله اسپکتروفتومتر
تفاضل جذب اولیه و ثانویه دو لوله تست و استاندارد را به دست آورید و اختلاف جذب اولیه و ثانویه لوله تست را بر اختلاف جذب اولیه و ثانویه لوله استاندارد تقسیم کنید و در آخر عدد به دست آمده را در غلظت استاندارد کراتینین ( 2 میلی گرم بر دسی لیتر ) ضرب کنید تا سطح کراتینین خون به دست آید.
به منظور دریافت مشاوره رایگان و همچنین تهیه دستگاه ها و تجهیزات آزمایشگاهی مورد نیاز می توانید با متخصصان رویان ایران، مرجع فروش تجهیزات آزمایشگاهی کشور تماس حاصل نمایید.
دسته آزمایش: بیوشیمی